کدام آيه قرآن درباره حجاب است؟

حجاب، به معناي پوشش اسلامي بانوان، داراي دو بُعد ايجابي و سلبي است. بُعد ايجابي آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبي آن، حرام بودن خودنمايي به نامحرم است؛ و اين دو بُعد بايد در کنار يکديگر باشد تا حجاب اسلامي محقق شود؛ گاهي ممکن است بُعد اول باشد، ولي بُعد دوم نباشد، در اين صورت نمي‎توان گفت که حجاب اسلامي محقق شده است.

اگر به معناي عام، هر نوع پوشش و مانع از وصول به گناه را حجاب بناميم، حجاب مي‎تواند اقسام و انواع متفاوتي داشته باشد. يک نوع آن حجاب ذهني، فکري و روحي است؛ مثلاً اعتقاد به معارف اسلامي، مانند توحيد و نبوت، از مصاديق حجاب ذهني، فکري و روحي صحيح است که مي‎تواند از لغزش‎ها و گناه‎هاي روحي و فکري، مثل کفر و شرک جلوگيري نمايد.

علاوه بر اين، در قرآن از انواع ديگر حجاب که در رفتار خارجي انسان تجلي مي‎کند، نام برده شده است؛ مثل حجاب و پوشش در نگاه که مردان و زنان در مواجهه با نامحرم به آن توصيه شده‎اند.در اين بخش از آسموني تعدادي از آيات قرآن در مورد حجاب را براي شما عزيزان قرار داده ايم.

آيه 31 سوره نور و آيه 59 سوره احزاب به طور صريح به اين بحث پرداخته اند:

«وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَکَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَهِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛(سوره 31نور)

و به زنان مؤمن بگو که چشمان خويش فروگيرند و شرمگاه خود نگه دارند و زينتهاى خود را جز آن مقدار که پيداست آشکار نکنند و مقنعه ‏هاى خود را تا گريبان فروگذارند و زينتهاى خود را آشکار نکنند، جز براى شوهر خود يا پدر خود يا پدر شوهر خود يا پسر خود يا پسر شوهر خود يا برادر خود يا پسر برادر خود، يا پسر خواهر خود يا زنان همکيش خود، يا بندگان خود، يا مردان خدمتگزار خود که رغبت به آن ندارند، يا کودکانى که از شرمگاه زنان بى‏ خبرند. و نيز چنان پاى بر زمين نزنند تا آن زينت که پنهان کرده‏اند دانسته شود. اى مؤمنان، همگان به درگاه خدا توبه کنيد، باشد که رستگار گرديد..

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لازْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً؛(احزاب/59)

اى پيامبربه همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها [روسرى ‏هاى بلند] خود را بر خويش فروافکنند، اين کار براى اينکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند بهتر است (و اگر تا کنون خطا و کوتاهى از آنها سر زده توبه کنند) خداوند همواره آمرزنده رحيم است.»

به نظر مى‏ رسد حکم وجوب حجاب در سال ششم هجرت تشريع گرديد. شاهد بر آن، آيات سوره نور است که داستان معروف افک در آن آمده است. در همين زمان بود که منافقين و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ايجاد شايعه درباره زنان پيامبر (ص) و با درست کردن مزاحمت‏ها راهى براى زنان آزاده به بهانه کنيز انگاشتن آنها قلوب پيامبر(ص) و مسلمانان را جريحه‏دار بکنند. به دنبال اين اوضاع و شرايط بود که خداوند آيات مربوط به پوشش را براى بازگويى به امت نازل فرمود.

البته بايد توجه کرد که در اينجا به معناي معروف حجاب پرداخته ايم. و اگر بخواهيم دقيق تر سخن بگوييم بايد بگوييم که اين آيات پوشش بانوان را مطرح کرده است. و بحث حياء و عفت، حکم ويژه همسران پيامبر (ص) مبني بر پرده نشيني، و واجباتي که براي مردان در اين زمينه وجود دارد، در آيات ديگر مطرح شده است.

حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگي باشگاه خبرنگاران جوان